Mózg w asanach.

Podczas asan należy skupić się na rozluźnieniu i otwieraniu. Rozciąganie i otwieranie jest wolnością, a wolność pozwala na odprężenie. Gdy w asanie jest odprężenie, nie ma zmęczenia. Trzeba utrzymywać równowagę między aktywnością i biernością, wysiłkiem i rozluźnieniem. Równowaga między aktywnością i biernością przemienia aktywny mózg w świadka. Polega to na utrzymywaniu biernego mózgu i aktywnych komórek ciała, bez zaciskania mięśni. Ciało i mózg są we wzajemnej relacji. Rozluźnienie mózgu wpłynie na uwolnienie zbędnego napięcia w ciele i rytmiczny przepływ energii w ciele, co daje wypoczynek w asanie. Ponadto w stanie odprężenia możliwa jest uważna korekta, a więc postęp w praktyce.

"Musisz rozluźnić szyję i głowę. Jeśli utrzymujesz pasywną skórę na tylnej stronie szyi i miękki język, nie ma wtedy żadnego napięcia w mózgu. (...) Gdy tylko nauczysz się,jak rozluźniać język i gardło, będziesz wiedział, jak rozluźnić mózg, gdyż istnieje między nimi połączenie. (...) Jeśli  robiąc asanę masz napięte gardło, znaczy to, że wykonujesz ją z pomocą egoistycznego mózgu, a nie ciała. Nie zaciskaj zębów, bo będziesz też zaciskał mózg."
„Gdy trwasz rozciągnięty w pozycji, zwróć uwagę również na oczy. Napięcie w oczach oddziałuje także na mózg. Jeśli oczy są nieruchome i wyciszone, mózg jest nieporuszony i bierny. Mózg jest w stanie uczyć się tylko wtedy, gdy zacznie się rozluźniać. Gdy mózg jest napięty i zdenerwowany, wkrada się chaos i mózg niczego nie rozumie. Oczy położone są w pobliżu mózgu i w ich zachowaniu odzwierciedla się jego stan. Kiedy ktoś jest zdezorientowany, jego brwi marszczą się, a oczy okazują niestabilność i zwężają się. Zaciśnięcie oczu zatrzaskuje mózg i powiększa stres. Gdy oczy rozszerzają się i otwierają, mózg jest wyostrzony i chłonny. Jeśli przemęczasz wzrok, oznacza to, że żyjesz w świecie stresu. Jeśli oczy napinają się, to mózg, nie ciało, wykonuje asanę. Jeśli patrzymy z napięciem w oczach, oznacza to, że nasze nerwy są już na wyczerpaniu, a my niepotrzebnie się trudzimy, a to powoduje utratę energii. W praktyce asany próbujemy pobudzić i ustabilizować energię, podtrzymać ją, nie tracić bez potrzeby. Patrząc, rozluźniaj oczy, w przeciwnym razie tracisz dużo energii.”
"Oczy powinny być miękkie i zapadnięte w głąb. Podczas praktyki utrzymuj oczy otwarte i rozluźnione, a jednocześnie spoglądające do tyłu. To patrzenie do tyłu nauczy oczy zaglądać  do wewnątrz i pozwoli ci na obserwacje ciała i mózgu. (...) Czucie jest patrzeniem, patrzenie jest czuciem. Musisz czuć otwartymi oczami. Jeśli oczy są skierowane na zewnątrz zamiast do wewnątrz, wtedy brak integracji. Kiedy kierujemy oczy do przodu, patrząc na wprost od rogu skroni w normalnym polu widzenia, wtedy pracuje przednia część mózgu, dokonując analizy (...) Leczy gdy rozszerzymy świadomość wzrokową zaczynając od tylnego rogu skroni, tuż przy uchu, rolę zaczyna odgrywać tylna część mózgu, dokonując syntezy (...) Przednia część mózgu rozkłada wszystko na czynniki pierwsze, gdyż odznacza się ogromną przenikliwością. Tylna część mózgu jest holistyczna i składa na nowo całość z elementów. (...) Forma każdej asany musi znaleźć swe odbicie w ciele mądrości (...), można wtedy dokonać korekty  i poprawić ustawienie."


Reakcje stresowe mózg - ciało są wywoływane napięciowym stanem głowy i szyi, tj. wytrzeszczem oczu, zaciskiem szczęk, napięciem języka, skroni i gardła. Brak równowagi i spokoju wszystkich tych okolic ma wpływ na całe ciało, włącznie ze szkieletem, mięśniami, meridianami, układem nerwowym i pozostałymi układami oraz narządami. Jak to działa? - np. oczy: pełnia ważną rolę nie tylko dla samego patrzenia, ale dla stanu mięśni całego ciała. Służą do patrzenia, a tym samym do orientowania się w przestrzeni. Orientacja w przestrzeni przekłada się na to jak funkcjonuje ciało w przestrzeni. Są receptorem przekazującym bodźce wzrokowe do mózgu, oraz narządem sterują cym napięciem mięśni całego ciała. Dlatego stan oczu związany jest zarówno z widzeniem jak i stanem ogólnym narządu ruchu człowieka, którego częścią czynną są mięśnie szkieletowe. Stan napięcia w oczach, powoduje powstanie stresu w mózgu i następnie w ciele. Tak więc, najmniejsze napięcie w okolicach głowy i szyi, wysyłając niejasne, ostrzegawcze elektryczne informacje do mózgu, wpływa na jakość komunikacji pomiędzy mózgiem a układem ruchu.

Jednym z podstawowych efektów praktykowania asan jogi jest właśnie ponowne połączenie mózgu z resztą ciała, powrót do stanu naturalnego - świadomość ciała.
Mózg wydaje instrukcję ciału, aby wykonało asanę, lecz serce musi również tę pozycję poczuć. Głowa jest siedliskiem inteligencji, serce jest siedliskiem emocji - każde z nich musi działać we współpracy z ciałem. Świadomość ciała oraz inteligencja mózgu i serca powinny być w harmonii.


/mat.: BKS Iyengar 'Joga światłem życia. Wewnętrzna podróż ku przemianie'/
/rys.: R.Aleksandrowicz 'Mały atlas anatomiczny'/